miércoles, 11 de septiembre de 2013

El enemigo catalán

Hoy, os traigo este texto que he leído en el blog "Tierra de barrenaus", más exactamente en esta entrada:


Y os lo traigo pidiendo que lo leáis, aunque os cueste un poco porque esté escrito en aragonés.

En el se dicen verdades como puños, más que les pese a algunos, o incluso en alguna parte, a mi.
Pero es cierto, nos empeñamos en pensar que el enemigo de Aragón es Cataluña. Que ellos son los que nos han robado historia y cultura, los que nos han humillado e ignorado. Los que nos han hecho llegar a la situación actual donde, como llevo mucho tiempo diciendo, somos el hazmereír de España, de fuera no, porque fuera no nos conoce ni el tato.

Y como sentirse aragonés es ser un "pueblerino tonto", pues nos sentimos españoles que así ganamos mundiales de fútbol.

Y como demostrar que uno se siente aragonés muy por encima de otras nacionalidades, es ser "corto de miras" y un "tontico", pues nos sentimos españoles

De verdad, intentar hacer un esfuerzo y leerlo entero:
En zaguerías, y más que más, dende a trobada d'o fosal de Pietro III d'Aragón me son plegando arrienda correus y mensaches catalanofobos dende muitos cabos que no m'asperaba. Siempre me plegan mensaches d'ixa coda y me floren muito. Bellas vegadas mesmo tienen razón en parti u tot lo conteniu suyo, pero sé que se fan dende a ignorancia, os topicos y, masiau asovent, ixe espanyolismo vanal que tanto mal nos fa.
A historia ye una disciplina prou rebordenca. Ta prencipiar ye una ciencia social y, alavez, se puede interpretar (que no ye lo mesmo que falseyar). No ye la mesma ta todas. Ta continar cal estudiar-la muito ta saber-ne bel poco. A chent gosa d'estar conscient de que no sabe mica sobre fisica y no presume de saber-ne. Manimenos, a pur de repetir topicos estendillaus a bando por bellas intresadas, muita chent crei que sabe d'historia.
Asinas que prebaré de dar a mía modesta ambiesta sobre bellas custions d'a politica y d'a historia aragonesa, catalana y espanyola.
O enemigo no ye Catalunya. Catalunya, a más gran parti d'o tiempo nian sabe que existimos. A Catalunya, Aragón rai. L'enemigo d'Aragón no ye Catalunya, pero a l'españolismo y a o baturrismo (que no ye que espanyolismo con cachirulo) le fa muita honra que as aragonesas continemos pensando ixo. D'eixemplos bi'n ha un trapazil.
O zaguer trasvase, enemigo reyal que consiguió que as aragonesas salisenos ent'a carrera un diya par d'atro, que nos tornasenos a sentir identificadas con o sinyal nuestro, no estió una demanda de Catalunya. Encara que sí que bi iban bels hectometros, as cansas que dión mal, y que continan dando-ne estión as valencianas y as murcianas. Agora que ya no ye de moda, Valencia y Murcia tornan a estar amiguicas nuestras y tornamos a mirar-nos enta Catalunya mirando l'enemigo. Ixublidando, antimás que, estió gracias a ellas y, más que más, a ERC que no bi ha trasvase. Aragón no pinta cosa en Madrid pero, t'a part d'alavez, ERC, qui s'oposaba a ixe travase i pintaba. Y muito. Ye Valencia l'enemigo oficial d'Aragón? No. Ye Catalunya. As que nos salvoron.
En Salamanca bi ha documentos furtaus por as nacionalistas espanyolas en a Guerra Civil. Furtaus de todas as cantonadas de l'Estau espanyol. Tamién d'Aragón. Cuan a Generalitat catalana, los demanda, be-te-me que, en Aragón, en cuenta de demandar a nuestra parti, nos metemos de parti de as ladronas y, sale un camatón de chent contimparando-lo con os biens d'a Franja. O qué pasa alavez? Que nos quedamos sin biens y sin papels. Y a mala oficial contina estando Catalunya, a tamás d'estar o Estau espanyol qui contina furtando-nos parti d'a nuestra historia, y a D.Ch.A. qui no fa mica poder por conseguir que torne a documentación furtada.
Cuan, en 1707, Felipe IV d'Aragón decretó a suya conquista d'o nuestro país (viyer documento aquí) y nos furtó a nuestra independencia (encara que t'a part d'alavez yera más administrativa que no reyal) no sabeba o bien que lo eba feito. Nian podeba preixinar que en 300 anyos ixublidaríanos de tot qui nos furtó o país. Qué tratamiento le damos en Aragón a ixa parti d'a historia? A la parti más important d'a historia aragonesa?. Penible! En a exposición que bi habió l'anyo pasau en a Lonja zaragozana, cuasi ni se'n charraba. De bote y boleyo, Aragón deixaba d'estar independient. Por arte de machia. Abracadabra. Sin muertos ni cosa parellana. En Aragón Radio fan una seczión sobre os reis d'Aragón. L'atro diya tenié a suerte de ascuitar chusto o capitol adedicau a Felipe IV (V de Castilla). D'el deciban asabelas cosas. Un camatón de datos. Y d'entre totz ixos, que fació unas reformetas que rematoron con os fueros aragoneses. Ixo sí, respetando o nuestro dreito privau. Ixublidoron tot lo dreito de conquista y que en un primer inte, tamién estricallaba o dreito privau. Siempre que se'n charra parix que sacar os fueros sía cualsiquier cosa fateta. Como qui fa una visita a Zaragoza y se'n leva un recuerdo. Que son os fueros, que no ye un alzaclaus de Flufi! En o 300 cabo d'año no se fa mica acto oficial. Manimenos en o 200 cabo d'año d'o naiximiento de l'Estau espanyol moderno y, en buena mida, d'o nacionalismo español moderno, se fan actos por tot lo país. Dica gomecar. No querebas historia? Pos tiene-ne, pero de la que queramos nusatras... Enemigos a monarquía borbonica, u os castellanos por furtarnos a independencia? No pas! Metamos un sinyal chigant suyo en o monumento a qui esfendió os dreitos nuestros y morió por ixo. L'enemigo reyal, l'enemigo oficial ye Catalunya, que tamién se quedó sin independencia en ixa mesma guerra.....
En o trestallo de mentiras historicas, en fan todas. Catalunya fa una interpretación da historia dende o sieglo XIX que ye una mica etnocentrista, ye verdat. Pero no ye tan aluenyada d'a reyalidat como atras que fan por aquí. Asovent siento en as clases mías u como topicos en a carrera, ixo de que “Cuan Catalunya yera d'Aragón”, “Catalunya yera un camatón de condadetz” u mesmo, la millor de todas, “cuan Aragón invadió Catalunya”. Ista chent son los que se suposa que saben d'historia y los que critican cuan charran d'a corona catalanoaragonesa. Lo d'a corona catalanoaragonesa, ye una interpretación d'a historia y dengún no diz que ixe termino haiga existiu antis d'o sieglo XIX. (Y si lo diz ye un carnuz, que en Catalunya bi'n ha tantos como en atros puestos). Pero lo de invadir Catalunya ye una barbaridat historica tan gran, que habría de meter roya como un ababol a qui lo dezise. Aragón y Catalunya se chuntón como iguals. A dignidat reyal pasaba por a branca aragonesa, ixo ye verdat. Ramón Berenguer IV nunca no estió rei. Pero Catalunya no yera d'Aragón. Yeranos iguals. Y Catalunya no yera un camatón de condadetz a l'ora de funcionar como unidat. Eixemplo bien platero ye o Compromís de Caspe, t'an que fuoron como uno y an que os tres territorios (Aragón, Valencia y Catalunya) teneban o mismo ran. Iguals os tres.
O Vidal Mayor, que tamién estió en a devandita exposición d'a Lonja, ye o documento más important d'Aragón. D'a historia aragonesa. Una replega d'as nuestras leis, escrita en aragonés y una alfaya en tantos y tantos sentius. Bella cosa parellana a la Bill of Rights estadounidense, pero muito más antiga. Que aón ye? No pas en Aragón. Ni en Catalunya. As catalanas no nos lo furtoron. Ye en California. Ye o nuestro enemigo o fato que lo vendió? No. Ye l'enemigo California u USA? No, por favor, que tienen bases aquí! Ye l'enemigo a D.Ch.A. que nian lo demanda? No pas, mozet. L'enemigo ye Catalunya que pilló los biens d'a Franja. (Que tamién cal charrar-ne y bel día lo feré).
O estatuto que tenemos pude. Os estatutos que hemos teniu pudiban. Os estatutos que tendremos pudirán. Porqué? Yo creigo que puede influyir o feito de que os diputaus que pactoron con l'Estau o primer estatuto nos metesen por a clamada vía lenta. Un d'ixos yera Biel, por cierto. Un d'ixos que tien como enemigo a Catalunya y a cualsiquier cosa que parixca catalana. Un d'os mayors y piors catalanofobos. Tamién puede influyir o feito de que os politicos d'o PSOE y o PP lo que quieren ye medrar en o partiu y ta ixo no cal endizcar a o PSOE y o PP espanyol. Si yes callau y no das guaire mal puetz rematar en Madrid. Y si no que pregunten a Rudi, Lanzuela, u Eva Almunia. Puede influyir o feito de que, cuan os catalans fan un estatuto an que demandan una serie de cosas, en cuenta de copiar-lo punto por agulla, lo denunciamos y aquí en femos uno que no demanda ni chisla. Qui ye l'enemigo d'Aragón? Os que pactoron os diferents estatutos? No! L'enemigo oficial ye Catalunya por esfender os suyos dreitos y intreses.
Y la rematadera. Historicament en Aragón bi ha habiu dos luengas. Aragonés y catalán. En o reino y en a Corona. Documentos ta probar-lo bi'n ha arrienda. Os filologos de tot lo mundo reconoixen a l'aragonés como luenga y dicen, sin mica duda, que lo charrau en a parti oriental d'Aragón, a clamada Franja, ye lo mismo que se charra en Catalunya, Valencia, Mallorca... Pero aquí, en Aragón, tenemos a las más saputas de todas. Y mesmo as zapateras han feito filolochía. Y surte como fongos chentota demandando que no s'impose o catalán. En una d'as más grands mentiras que nunca no s'ha feito en Aragón. O prochecto actual de lei de luengas, fa pena d'o feble que ye, y mesmo puestar que la rebaixen, si ixo ye posible. A unica luenga que bella vez s'ha imposau en Aragón ye o castellano, fendo retacular a aragonés y catalán dica que o primer ye en as tres pedretas y o segundo ye amarguinau socialment en muitos puestos. Dica o punto que nian muitas que lo fablan gosan de decir-lo, no sía que creigan que son d'ERC. Ye l'enemigo o castellano, verdugo d'as luengas aragonesas? Son enemigos d'Aragón qui nos niegan o dreito d'aprender y expresar-nos en as nuestras luengas? No. L'enemigo oficial ye Catalunya porque.... Isto ya ni sé porque ye.
No. En a mía opinión l'enemigo no ye Catalunya. Ye más, a yo no me cal un enemigo. A o Gran Chirmán sí que le caleba. Y le'n cal. Enemigos míos son l'imperialismo economico y cultural. O d'Estaus Unius, o espanyol y tantos atros. Enemigos míos son os que niegan as reyalidatz cientificas y historicas. Os que dicen que Aragón invadió Catalunya, que a Guerra Civil prencipió en 1934, que lo que se charra en Fraga no ye catalán, que a teoría d'a evolución ye mentira u que no se matoron chodigos mientres a II guerra mundial, por eixemplo. Enemigos míos son los que nos niegan dreitos individuals y colectivos, y Catalunya no me'n ha negau mica.
Aprendamos todas de todas. Ni a las catalanas ni a las aragonesas nos cal inventar mica historia. En tenemos una bien polida, plena de aciertos y errors, de glorias y penas y, en a suya parti más gran, feita de conchunta. Conoixcamonos y treballemos chuntos, que muita más honra nos ferá que no ista absurda situación d'agora.